Poppenspel

Jozef van den Berg

Met een fascinatie voor poppenspel werd ik aangetrokken om contact te zoeken met de acteur Jozef van der Berg. Dit was vooral na een scheiding met een poppenspeelster in 2003. Dit had vele vragen op me nagelaten.

With a fascination for the puppet show, I was attracted to contact the actor Jozef van der Berg. This was especially after a divorce in 2003. Once I was living together with a puppeteer and that left many questions to me .

01 Het rijk alleen

02 Ik wil een vrouw

03 De derde wens

04 Net een crisiscentrum

05 Het liefste wat ik heb

Het Geluk van Morgen

Lotte, de dochter van Jozef van der Berg, voelde zich ook aangetrokken tot theater, maar dan niet speciaal met poppen, maar met levende breekbare mensen. Ik heb o.a. haar voorstelling "braakland" gezien en dit is hier een mooi voorbeeld van. Als een film kijk je naar een theater dat gespeeld wordt door echte mensen. De voorstelling was erg indrukwekkend voor mij.

 

Lotte, the daughter of Jozef van der Berg, was also attracted to theater, but not especially with dolls, but with living fragile people. I have seen her performance "fallow land" and this is a good example of this. As a film, you look at a theater that is played by real people. The performance was very impressive for me.

Poppenspel

Puppet show

Poppenspel kan  boeiend zijn. Het begon bij mij met het draaiorgel waar ik bewegende poppetjes  die als dodenmaskers zich op de maat van de muziek konden doen bewegen.

Het is het beeld dat mij als peuter en kleuter nog heel goed bijstaat. Er kwam dan een draaiorgel met paard er voor  in onze straat: Het Hagendoornplein van de stad Leeuwarden. En deze ging dan een rondje  rijden om ons in de hoogte gelegen speelplein. Een speelplein dat op garages was gebouwd en met 2 stenen loopbruggen werd toen verbonden met de 2 omgelegen woonflats. 

Het draaiorgel, het melkboerkarretje, het groenteboerkarretje, de petroleumboer, het scharenslijpwagentje, de voddenman,de papierman, of zelfs nog de kolenwagen en natuurlijk niet te vergeten de ijscoman etc. ze gingen allemaal hun rondje om ons speelplein rijden.

En daarbij toonden ze   natuurlijk allemaal hun eigen herkenbare klanken met van een leuke herkenbare melodie met zich mee.

En dan maakte ik als klein kindje al gauw het onderscheid van wat ik echt van dichtbij moest gaan bekijken.

Kwam er dan een draaiorgel voorbij dan liep ik als een gek naar mijn vader of moeder voor een paar centjes om het in het draaiorgel bakje te mogen doen. Ja en zo kwamen deze draaiorgelspelers natuurlijk ook aan hun geld.

Puppetry can be fascinating. It started with me with the barrel organ where I was looking to the used moving dolls that could move like a death masks on music.

It is the image that helps me very well as a toddler and a toddler. There was then a barrel organ with a horse in our street: The Hagendoornplein of the city of Leeuwarden. And this one then went around for us in the high playground. A playground built on garages and with 2 stone walkways was then connected to the 2 surrounding residential apartments.

The barrel organ, the milk cart trolley, the greengrocer's cart, the petroleum farmer, the scissors cart, the ragman, the paper man, or even the coal truck and of course the ice cream maker, etc. they all went around of our playground.

And of course they all showed their own recognizable sounds with a recognizable melody.

As a little child, I soon made the distinction of what I really like to look more close.

When a barrel organ passed then I walked like a madman to my father or mother for a few pennies to give for the barrel organ. Yes and so these barrel organ players came to their money of course.

 

 

Een spel

 

Het was eigenlijk een spel van ouders en kinderen geworden waarbij 1 van de 2 er dan iets voor voelde om iets in het geldbakje te gaan gooien. Ik denk dan even terug aan een tafereel van kortgeleden waarbij ik in bij het hoofdstation van Delft gitaar met mondharmonica speelde en een moeder van 2 kinderen , haar oudste kind een klein muntstuk in de hand had willen geven om het in mijn gitaarkoffer te gaan laten gooien. Maar de grote oversteek aan de andere kant van de weg, was voor deze peuter nog te groot. En de moeder die dus ook nog een kinderwagen voort bewoog keek me vriendelijk lachend aan en haalde verontschuldigend haar schouders op. Het was voor mij al een betaling op zichzelf om dit straattafereel voor mijn neus te zien afspelen. Evenals de enthousiaste man die al aplaudiserend op mij af kwam en mij toen een klein muntstukje in mijn gitaarkoffer wierp. Daarvoor had ik die keer graag op willen treden. Bij het Hagendoornplein in Leeuwarden had ik er dus als peuter bij het draaiorgel geen enkele moeite mee om er dan werkelijk op af te rennen. En door mijn grote enthousiastme mocht ik dan soms een paar rondjes op het draaiorgel zitten om dan zelf ook even voortbewogen te mogen worden door een draaiorgel met paard.

A play

 

It actually became a game of parents and children where 1 of the 2 then felt something to throw something into the money box. I think back to a scene of recently, where I played guitar with harmonica at the main station of Delft and a mother of 2 children, her eldest child wanted to give a small coin in my hand to have it thrown in my guitar case. . But the big crossing on the other side of the road was too big for this toddler. And the mother, who also moved a pram, looked at me with a smile and shrugged her shoulders apologetically.
For me it was a payment in itself to see this street scene play in front of me. Just like the enthusiastic man who came to me aplaudising and then threw me a small coin into my guitar case. Before that, I would have liked to attend that time. At the Hagendoornplein in Leeuwarden I had as a toddler with the barrel organ no problem with it really to run away. And by my big enthusiast, I sometimes had a few rounds on the barrel organ and then also allowed to be moved by a barrel organ with a horse.

Ballet

Maar ook was ik zeer geroerd door ballet voorstellingen waar poppen ineens in voor konden komen  en hier verwonderde ik me dan over het wonder dat poppen dan plotseling in echte mensen konden gaan veranderen. Ik genoot daar werkelijk van en keek dan bijvoorbeeld naar het ballet van dokter Copelia in de muziek van Delibes, De vertellingen van dokter Hoffmann van Jacques Offenbach of naar de Notenkrakerssuite van Tsjakowski. Voorstellingen die mij als kind (evenals mijn eigen vader) zeer konden boeien.

Ballet

But I was also very touched by ballet performances that suddenly popped up, and here I wondered about the wonder that dolls could suddenly change into real people. I really enjoyed it and looked for example at the ballet of Dr. Copelia in the music of Delibes, The stories of Dr. Hoffmann of Jacques Offenbach or to the Nutcracker Suite of Tsjakowski. Performances that fascinated me as a child (as well as my own father).

Triangel

Ik denk ook terug aan mijn werk bij een jeugdherberg te Meppel en vanuit hier mijn kennismaking met het allereerste poppentheater voor volwassen dat een overrompelende indruk op mij had gemaakt. Het was het poppentheater Tiangel van de voormalige jeugeherberg vader en moeder Henk en Ans Boerwinkel die na hun werk als nog een echte jeugdherberg vader en een jeugeherberg moeder besloten om hun levensweg te gaan vervolgen met een heel serieus poppentheater of figuren theater die zij tot leven konden brengen. Het was een groot poppentheater in een speciaal huistheater waar ik destijds voor maar een lage entree een werkelijk adembenemende voorstelling met poppen te zien kon krijgen.

Triangle


I also think back to my work at a youth hostel in Meppel and from here my acquaintance with the very first puppet theater for adults that had made an overwhelming impression on me. It was the puppet theater Triangel of the former hostel father and mother Henk and Ans Boerwinkel who after their work as a real youth hostel father and a hostel mother decided to continue their life with a very serious puppet theater or figures theater that they could live bring. It was a big puppet theater in a special home theater where at the time I could see a really breathtaking show with dolls for a low entrance.

Anders dan Jan Klaassen en Katrijn

Het was nog eens wat anders dan het verhaal van Jan Klaassen en Katrijn en hun eeuwige gekibbel om feitelijk helemaal niets. Wie de werkelijk oorsrpong van dit spel zal op gaan zoeken zal er achter komen dat deze oeroude poppentraditie begonnen is in Amsterdam met 2 mensen uit de gouden eeuw die eigenlijk te lui waren om nog te werken en die zich met een zeer laagdrempelig en laaghartig verhaal bezig wilden houden.

Is dit werkelijk begrijpelijk?

Of is het een eigenlijk krom getrokken tragedie die we in Nederland ieder keer nog zo graag willen doen herbeleven?

De historie van het eigenlijke verhaal van jan Klaassen en Katrijn is eigenlijk diep tragisch en anders dan de andere verhalen met poppen. Verhalen die wat meer werkelijke inhoud met zich mee  dragen. Zoals het verhaal van dokter Copelia of de poppendokter uit de Notenkrakerssuite. Dit waren immers ook stukken waar theaterschrijvers het publiek mee lieten kennis maken.

Unlike Jan Klaassen and Katrijn

 

It was something else than the story of Jan Klaassen and Katrijn and their eternal bickering about nothing at all. Who will look for the real meaning of this play will find out that this ancient puppet tradition has started in Amsterdam with 2 people from the golden age who were actually too lazy to work and who are working with a very approachable and base story wanted to keep.

Is this really understandable?

Or is it a crooked tragedy that we want to relive in the Netherlands every time?

The history of the actual story of Jan Klaassen and Katrijn is actually deeply tragic and different from the other stories with dolls. Stories that carry some more real content. Like the story of Dr. Copelia or the doll doctor from the Nutcracker Suite. After all, these were also pieces that theater writers let the audience know.

Theatercursus

 

Op mijn 21e levensjaar vroeg ik een theatercursus voor mijn verjaardag en leerde ik zelf iets meer over acteren. Toen de cursus was afgelopen werd ik gevraagd of ik mee wilde doen aan straattheater door de stad Leeuwarden heen in het zogeheten " Vliegende team" We maakten zelf ons verhaal en ik gebruikte voor het eerst mijn gitaarspel op de straat in in een grote poppenkast die we hadden gemaakt. Na het vliegende team werd ik gevraagd of ik het licht en geluid wilde doen voor een paar echte beroeps mimespelers die eveneens een theaterstuk door de stad gingen opvoeren. Het waren Nelly Ploeg die veel als clown had gewerkt en Gerard Verwer die bekend was geworden als mimespeler voor de televisie. Het was een bijzondere ervaring om op deze manier het zogeheten "mimetheater" te leren kennen. Toen ze eens meenam naar mijn ouders vond mijn vader het ook leuk om met ze te praten en toen ging het over een hele bijzondere mimespeler die ze beiden goed kenden en die als een onvergetelijk voorbeeld zou staan. Later heb ik de film ook gezien en heb er zeer van genoten. De scene die me vooral bij staat is een scene waarin een mens met lange haren als een pop voor zich uit zat te staren en dan opeens tot leven komt als een zeer bijzonder acteur zonder woorden. Ook hadden we het dan natuurlijk over Marcel Marceau dat al een werkelijk begrip was geworden in de mimewereld en later ontdekte ik door Nelly Ploeg nog Cor van Geffen en het Onk-theater

Theater course

 

When I was 21, I asked for a theater course for my birthday and I learned something more about acting. When the course was over I was asked if I wanted to participate in street theater through the city of Leeuwarden in the so-called "Flying team". We made our own story and for the first time I used my guitar playing on the street in a big puppet show that we had made. After the flying team I was asked if I wanted to do the light and sound for a couple of real professional mimes who would also perform a theater play through the city. It was Nelly Ploeg who had worked a lot as a clown and Gerard Verwer who had become known as a mime player for television. It was a special experience to get to know the so-called "mime theater" in this way. When she once took them to my parents, my father also enjoyed talking with them and then they were talking about a very special mime player who both knew them well and who would be an unforgettable example. Later I also saw the film and enjoyed it very much. The scene that especially stands for me is a scene in which a man with long hair was staring out like a doll and suddenly comes to life as a very special actor without words. Of course we were also talking about Marcel Marceau, who had already become a real understanding in the mim world and later I discovered Cor van Geffen and the Onk theater by Nelly Ploeg.

Jozef van der Berg

Het bijzondere poppenspel van Jozef van der Berg toont een grote klasse. In Nederland was hij een grootheid in het poppentheater. De organisatie van het Nederlandse Holland-festival heeft Jozef nog eens speciaal willen vragen of hij alsjeblieft een voorstelling voor het Holland-festival te gaan schrijven. Dit heeft jozef toen met veel succes gedaan.

 

 

Jozef van der Berg

The special puppet show of Jozef van der Berg shows a great class. In the Netherlands he was a celebrity in the puppet theater. The organization of the Dutch Holland festival wanted to ask Jozef once again if he would like to write a performance for the Holland festival. This is what jozef has done with great success.

Iets over de voorstelling: "Een poppenhuis"

Een belangrijk voorbeeldverhaal voor velen werd geschreven in 1879 door de Noorse toneelschrijver Henrik Ibsen.
Zijn verhaal  "Een poppenhuis"   heeft een zeer grote invloed kunnen krijgen voor de opkomst van de zogeheten "vrouwenbeweging" in Europa. Ik begrijp vaak niet zoveel van de vrouwenbeweging. Ik ga er immers zelf vaak vanuit dat  vrouwen veel sterker zijn dan mannen en dan is er dus helemaal geen vrouwenbeweging nodig. Kijk ik naar het verhaal van Sarah (=prinses) en Hagar(=vluchteling), dan zie ik immers een gevecht tussen 2 hele belangrijke vrouwen. Deze 2 vrouwen werden de  grote voorbeelden van het Christendom en de Islam. En kijken we  naar het verhaal van Adam en Eva, dan zien we immers dat de vrouw de man verleid en niet andersom.

 

 

Something about the play:"A puppethouse"

An important example story for many was written in 1879 by the Norwegian playwright Henrik Ibsen. His story "A puppethouse" has been able to gain a great influence on the rise of the so-called "women's movement" in Europe. I often do not understand much of the women's movement. After all, I often assume that women are much stronger than men, so there is no need for a women's movement at all. If I look at the story of Sarah (= princess) and Hagar (= refugee), then I see a fight between two very important women. These 2 women became the great examples of Christianity and Islam. And when we look at the story of Adam and Eve, we see that the woman seduces the man and not the other way around.

Titelpagina manuscript 1879

Een poppenhuis (Noors: Et dukkehjem) is een toneelstuk van de Noorse schrijver Henrik Ibsen uit 1879. Belangrijkste thema van het werk is de vrouwenemancipatie.  Het boek had grote invloed op de opkomst van de vrouwenbeweging

Title page manuscript 1879
A Puppethouse (Norwegian: Et dukkehjem) is a play by the Norwegian writer Henrik Ibsen from 1879. The most important theme of the work is female emancipation. The book had a major influence on the rise of the women's movement